Tojo Ja te aq´until ite´ junjen k’wal nchi aq’nin toj ex a’ kyaq´un mya b´a´n, nkykanb’en $4.8 millones ti´je chojelb’il ex tzma toj nim tnam te California.

WASHINGTON – Tojo jni’ kawb’il tz’ib’in te chojb’il jni’ nb’an, qa at nya’ b’an xb’an ku’un xjal b’ajxa o chi tzyet kye aq’unal  Estados Unidos b’i’nl te tqa’nil qa nya’ b’a’n jun ti’ xb’an  Estados Unidos, o tzaj q’um’an  Los Ángeles ex o b’ant jun o b’an jun ‘un te tz’yb’ajtzajil ex b’i’n tu’n  Fu Qian Chen Lu, Bruce Shu Hua Lok ex jni’qe txqantl xjal kyajb´el chi mojin aq´untl ex xpich’il toj tnam te California, il ti’j tu’n txi chjetjo 4,8 millones dólares te chohjb’ilkye a’ na’mx txi chjet ex kye txqantl a’ at xb’aj kyi’j, mo qa at jun yab’il xkyij xkye kyi’j, kykyaqilxjo 476 aq’unal es il ti’j tu’n txi chjetjo $221.919 dólares te chojb’il kyil aj tjpen b’aj mo qa ataqkux kyiljo  xjapen b’aj tu’n Kawb’il nka’yin kyi’n aq’unal te Estados Unidos.

Atzan b’aj tz’b’iltjo, tzaj qanin ex ntzaj kytaqpi’n jun $1 millón, qu’n tu’n nchi ka’yintaq kyi’j k’wal ex tej nchi aq’nintaq kuk’an, tu’ntzan il ti’j tu¿n txi kychjo’n $171,919, qu’n tu’n nchiaq’nintaq k’wal kyuk’a.

Atzeni l ti’jo tu’n tjapen b’aj tze’nkux ntq’ama’n u’j, tu¿n mina txi smeta tojo ny’a b’a’n ta’ya, qala tu’n kytaj tjyo’n jni’ xjal xb’aj aq’unan antzan ex tu’n txi metz’it pwal tkyaqil. (u´j n-q´mante tun mi txi smetje aye lu´n)

Loqe jni’ nim tjak’ayb’il ite’x, ite’x txjal nchi aq¿nin tuk’a te k’ayil eky’ ex junjuntl te k’ayb’il  Diamond Green kywa’ k’uxb’il, Diamond Pet Foods ex Superior Food, iláqe tja chi ajb’en watb’il kye xjal, ila’ wiq tk’ayb’il ila’ tja ite’k te casino, jni’ tzma Orleans Hotel,  Las Vegas; ex Casino Casablanca ex Hotel tuk´e Casino Virgin Riven toj Mesquite.tkub’

Atzen xb´ajo tojo junk’al laj q’ij te xjawil bril te ab’q’i 2024 xb´aj kyu’n  xpich’il te kawb’il ite’kxtaq toj jakawb’il ex ma’ tz’el tniky’tajil qa tojo nimja aq’untb’il nimxtaq k’wal ite’kx aq’nil noq te kyajlaj ab’q’iqe, ex chi b’aj aq’nan kuk’a qitb’il te b’iyb’il eky’. 

Atzan lo mi’ nttziyajtz kyu’nqe ajkawel tok kb’i le Ley Federal, ex ikyqex xjaljo kyky’e’taq tu’n kyaq’ni te tajk’il eky’ ex te ptzol eky’, noq tu’n tpajo ikyjo nchi oktaq chjo’n juntl te dólar ex nchex chjo’ntaq kab’k’al dólar toj jun semana, ex mi’taq nkux kyq’o’n tze’nkuxixtaq tu’ntzan mi’ tz’e’la tqanil kyeqe xpichil kawb’il.

Tej sel sel kyqanil qama chi kub’ qkyq´o’n, k’wal toj jun nya b’a’n, ex akutaq ti’ xb’ajkye, b’e’xsin saj kyq´o’n txqantl kypwaq k’wal ex ayetzan xjal ka’yil kye k’wal b’e’x i okten jyol kye k’wal tu’n kyetz antza, mixla tu’n xb’j tzaj q’o’n txqan kypwaq, qu’n iltaq ti’j tu’n kyetz k’wal tojo aq’until ja’ ite’kxtetaq.

Iktzen kawb’iljo setz tu’n Ajkawil te Aq´nel, Seema Nanda, qa nti’x jun k’wal tu’n tkyij aq’unal mixla tu’n tzaj q’o’n noq jni’ pwaq kye, qu’n nya tziyin tu’n kyok k’wal te aq’unal, qu’n mtzan chi okkyq’o’n k’wal te b’inchi aq’until a’ nya kye k’wal.

Atzan xpich’b’il tu’n kawb’il b’ant toj xjaw te enero tojo ab’q’i te enero tu’n ja xpich’b’il tejo pa’b’in te kawb’il de Los [Angeles texjo ka’yb’il q’until, ayetzan ka’yil aq’until b’ex i okten xmoxil kye aq’unal tu’n mina txi kyq’uma’n qa nchex chjo’ntaq, ex tu’n txi kyq’uma’n qa ayex tziyilte kyeqe ka’yil aq’until. Ex nimxtaq  nchi yasin kyi’j ajkolil, b’extaq njaw kytx’ixpin txilin yol ex tumil aq’until, qu’n tu’n mi’ tz’ela tqanil ti’taq nb’aj antza, noqtzan ti’chaqku yol jaw b’ant kyu’n kyi’jqe xpich’el te jni’ nb’aj, qu’n tu’ntzan mi’ tz’el tqanil ti’jo nb’at kyu’n kyi’j aq’unal. 

Aye kawb’il kyu’nqe xjal ite’kx toj kawb’il te Federal nchi ka’yin kyi’j k’wal tu’n mina chi okxa aq’unal kyoj aq’un a’ kujqe ex qa ku chi k’ulb’in il, ex il ti’j nok ka’yitqe kyoklen qe aq’unal tu’n kychjet tze’nkux tw’i aq’untl.

Qu’n nlay chi aq’nin chi aq’nin kye xjal no tu’n kukxjo, moqa mi xchjet kypwaq ti’j tze’nkux twi’ kyku’j. 

Otxi txi tq’uma’n a’ xjal nka’yin ti’j kyoklin xjal ti’j aq’un nb’ant qa il ti’j tu’n kychjet xjal ti’j kyaq’un tze’nkux nb’at, o txi q’am’an kyeqe tajwe Jessica Looman tu’n tjpenxix kawb’il kyu’n tze’nxix toka. 

Ti’jtza’n lo, aye xjal nchi jyon aq’unal ma chi ok kyyo’n k’wal te noq kyalaj kyab’qe, tu’n kyok b’inchil aq’until, ex atzanj lo nya tziyen tu’n kawb’il toj tnam te Estados Unidos, qu’n aku tzaj jun tij il kyi’j, mixya’ qa kyuk’a k’uxb’il, te qitb’il, nlay b’ant tu’n tu’n kyok k’wal b’inchil aq’until ikyjo, qu’n atzan aq’un nb’ant kyu’n ikyjo nchi qolin kyi’j eky’, nya noq o’kxjo, qala mina nxi khchjo’ntaq twi’ kyk’uj tze’nkux taq.  Tu’ntzan ikyjo o japen kyk’as te kab’e millón te dolar, ti’jo kyaq’in nb’ant a tb’ajxa ambil aq’until, tu’n ikyjo ma kub’ kyelq’in kyoklen aq’unil, ex ma kub’ kypa’n kawb’il tib’aj aq’until. Tu’npetzin ayetzin aj kawil nchi ka’yinxix ti’j tu’n mina chi b’aja tu’n ileq’, ex mlay chikub’ q’o’n tze’nku kyajb’il tajwil aq’unlt, il ti’j tu’n tjapenxix kawb’il tze’nxix. Qu’n at xjal mix a’l nmojin kyi’j, ex aztan tok tb’i te División atzan nmojin kyi’j ex lipchek te onil kye,.

Ajtzan tjyetjo jni’xjo njoyle kyu’n xqexpich’il tib’ajo jni’ nb’aj kyi’j kyoklen k’wal, tu’n mina nxi q’o’n kyolen tze’nxix tumil kyoklen atza’n jun Jaqb’il at Los Angeles kjyetil jun kawb’il kuy’n tu’n tkub’ tzyet, tu’ntzan minachitzapija jni’qe aq’until nchi b’ant kyu’qe k’wal, ite’kx tojo Kawb’il tojo kawb’il kye aq’nil, es iltzan ti’j tu’n txi kysma’n aye aq’untl nchi b’ant kyu’n k’wal, qu’n tu’n nya tziyen tu’n tu’n tb’ant kyu’n k’wal nalytzan chi ajb’en mo nlay chi iky’x, kokil jun tqanil kyi’j qa nya tumil tu’n kyajb’en, qu’n noq nchi sb’un kyi’j k’wal. Tu’mpetzin chi okelqe techil aye jni’qe aq’until nchi b’ant kuy’n k’wal. Apetzan taq’in Oficina del Procurador toj yol mos, qu’n nlay tziyajtz no tze’n kyajqe aye empresas, moqa aye tajwe nim aq’until mo aye xjal nimx kypwaq.

Atzan kawb’il matz’etz tu’n Jakawb’il at toj Distrito de Estados Unidos, toj Central te California ma txi q’uma’n kye qa aye jni’qe nimja te kayb’il mo ja nimx xjal naq’nil il ti’n tu’n tkub’ kychjo’n jun chojb’il de $1.8 millones de dólares, ti’jo twi’ kyk’u’j aq’nil na’mx tex kychjo’n, exsin $3 millones  dólares te chojb’il te jni’ kypaj tu’n xb’an kyi’jo tal xjal nchi aq’nintaw antza, ex ilx ti’j tu’n tkub’ kychjo’n kypaj kyi’jo xb’ant kuy’n kyi’j k’wal, qu´n tu’n noq kukxjo shi kub’ kyq’ona k’wal aq’nil, tkyaqiltza pwaq ma japen te $1 millón te dólares, ex atzan pwaq lo kajb’el te mojb’il kye k’wal ma tziky’x aq’until kyu’n antzan ex masj ma tzaj q’umán tu’n mina tziyajtza tu’n kub’ kyb’inchina jun majl, qu’n tu’n nti’ tku’x toj kawb’il ikyjo, atzan FLSA nka’yin ti’j tu’n tjapen b’ajo lo ex ma tzaj kytziye tu’n tok kyq’o’nxin kywutz ti’j tu’n mina b’anta jun majtl ikyjo.

Tijtzan kawb’il te Normas Laborales, il ti’j tu’n txi kyq’uma’n kyeqe jni’qe xjal nchi aq’unan kyuk’a, qu’n jun kawb’il tejo lo ex nlay kub’ kyb’inchan noq tze’nku kyaj, qu’n il tu’n kyxi chjet kye xjal tze’nkux twi’ kyk’uj, ex nya noq tze’n kyaj, me il ti’j tu’n tjapenxix tze’nku ntq’um’an  FLSA, ex tu’n kyok lipexix ex tu’n tjapenxix kaqb’il b’antlin ti’j, ex k’wel q’umet kywutzqe xjal nchib’aj aq’unan.

Matzan japen b’aj xpich’b’il ex xjelb’il kyib’ajo wajxaq nim k’ayb’il lo, ex il ti’j tu’n tjapen b’aj tze’nkux txilnen kawb’il, loqetzan kyb’i lo:

Atzen investigación ma b´ant ma jyet ocho negocios itektaq tuk´e Lu toj Monterey Park, El Monte ex Irwindale toj California, itekx A1 Meat Solutions Inc., Lotus Plus Inc., Lotus Poultry Inc., Farmers Process Inc., Durfee pOUltry Inc., L &  Y Food Inc., JRC Culinary Group Inc. Ex Moon Poultry Inc.

Atzan Kawil ex kawb’il nxi oqxenitxix kye tu’n tjapen b’aj kyu’n tojxix tumil, ex nxi q’umet kyeqe xjal tu’n tok kyq’o’nxix kywutz ti’j, ex tu’n tkub’ kychikyb’en kyeqe txqan xjal qa nlay tziyajtz tu’n chb’inchin mo tu’n kyaq’nin k’wal kyoj, ex qatzaqa mi’ xkub’ kyb’inchan tze’nkux ntq’uma’n kelil tniky’tzajil qa kyaq’in k’wal mo kyb’inchb’in k’wal. 

Atzan nkub’ b’inchet ex nku’b q’umet lo, tu’ntzan kyka’yit tu’n mina chi aq’unan kyojo aq’until te b’inchil eky’ mo tu’n kyq’unan ti’jo q’until a’, exsin juntil tumil tu’n mina chi elq’ina tajwe aq’until kyi’j, at kawb’il tib’aj, o b’ant ti’j tze’nku ntq’uma’n division te txjawil noviembre te ab’q’i 2023 tjyet a pwaq te $3.8 millones ti´je pwaq nam tchjet, ti´je xb´aj kyi´j xjal, aq´untl kye k´wal ex tun mi xchjetja pwaq tza q´ma´n kye tej tb’aj xpch’b’il ex xjelb’il mo qanb’il toj California te jwe’ nim k’ayb’il tetaq moqa nkayen taq Tony Bran ti´j toj La Puente ex City of Industry. 

U’jinku tkyaqiljo tqanil lo tib’aj División, qu’n nim tajb’en te mojb’il te, qu’n qa atkutaq ju tpwaqa na’mx tetz chjo’n, aku tzaj tqanin toj tqanil, lo es nlay b’isina qa at jun chojb’il qa chijiy mix t’i chojb’il te, es qa no ja’ ta’ya, noq o’yin mojb’il lo, ex noq alkye yol, ila’ yol b’a’n qu’na, ex aku qo tzaj tq’olb’in tojo tajlal yolb’il lo : 1-866-4-us-wage (487-9243). 

K´a mojen tun txi ka’yit tumil tze’n tten tu’n tchjet pwaqa qa atkutaq nam’x tetz chjo’n q’inkutzji aplicación lo :   Inkusjey a aplicación tun qkayen ti´je taq´una toj Android ex iOS te departamento, mi chojen ti´j toj Inglés moqa toj Español.